Theo Niên giám Thống kê TP. Cần Thơ năm 2023 , tổng chi cho nghiên cứu và phát triển khoa học công nghệ tại thành phố có sự biến động đáng kể trong giai đoạn 2019 - 2023. Cụ thể, năm 2019, tổng mức chi đạt 180,172 tỷ đồng , tăng mạnh lên 373,491 tỷ đồng vào năm 2020 và đạt mức cao nhất là 461,580 tỷ đồng vào năm 2021. Tuy nhiên, từ năm 2022, con số này giảm sâu xuống 132,547 tỷ đồng và phục hồi nhẹ lên 142,384 tỷ đồng vào năm 2023.

Cơ cấu nguồn kinh phí

Xét theo nguồn cấp kinh phí, ngân sách nhà nước vẫn đóng vai trò quan trọng nhưng có xu hướng giảm dần qua các năm. Cụ thể, tổng chi từ ngân sách nhà nước giảm từ 99,417 tỷ đồng năm 2019 xuống còn 42,791 tỷ đồng vào năm 2023. Trong đó, nguồn từ ngân sách Trung ương dao động nhẹ, đạt 23,982 tỷ đồng vào năm 2023, trong khi ngân sách địa phương giảm mạnh xuống 18,809 tỷ đồng .

Trong khi đó, nguồn vốn ngoài ngân sách nhà nước có sự gia tăng đáng kể, từ 80,755 tỷ đồng năm 2019 lên 99,593 tỷ đồng vào năm 2023. Đáng chú ý, nguồn tài trợ từ nước ngoài có sự thay đổi rõ rệt, từ 13,500 tỷ đồng năm 2019 lên 45,979 tỷ đồng vào năm 2023. Điều này cho thấy sự quan tâm ngày càng lớn của các tổ chức quốc tế đối với hoạt động nghiên cứu khoa học tại TP. Cần Thơ, mở ra cơ hội hợp tác và đầu tư từ nước ngoài.

Phân bổ theo khu vực hoạt động

Xét theo khu vực hoạt động, các trường đại học, học viện và cao đẳng nhận được mức đầu tư cao nhất, đạt 93,306 tỷ đồng vào năm 2023, khẳng định vai trò quan trọng của hệ thống giáo dục đại học trong nghiên cứu khoa học.

Bên cạnh đó, các tổ chức nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ cũng được phân bổ ngân sách đáng kể, nhưng có xu hướng giảm so với những năm trước, đạt 30,146 tỷ đồng vào năm 2023. Sự sụt giảm này có thể phản ánh những thách thức trong việc thu hút tài trợ và đầu tư cho các tổ chức nghiên cứu độc lập.

Chi dành cho cơ quan hành chính và các đơn vị sự nghiệp khác cũng có sự biến động lớn. Sau khi tăng lên 41,258 tỷ đồng vào năm 2022, mức chi đã giảm mạnh xuống 17,322 tỷ đồng vào năm 2023. Tuy nhiên, một tín hiệu đáng mừng là sự xuất hiện của các tổ chức dịch vụ nghiên cứu với mức chi 1,610 tỷ đồng trong năm 2023, cho thấy xu hướng phát triển của các đơn vị nghiên cứu tư nhân.

Xu hướng chi theo lĩnh vực nghiên cứu

Mặc dù dữ liệu chi tiết theo từng lĩnh vực nghiên cứu chưa được công bố đầy đủ, xu hướng chung vẫn cho thấy sự tập trung vào các lĩnh vực khoa học kỹ thuật, công nghệ và y dược. Các ngành khoa học ứng dụng có tiềm năng đóng góp vào phát triển kinh tế - xã hội, như nông nghiệp công nghệ cao và công nghệ sinh học, cũng có xu hướng nhận được sự quan tâm ngày càng lớn.

Bên cạnh đó, khoa học xã hội và nhân văn vẫn giữ một vai trò nhất định trong hệ thống nghiên cứu, nhưng mức đầu tư vào các lĩnh vực này thường thấp hơn so với nhóm ngành kỹ thuật và công nghệ. Điều này đặt ra yêu cầu về sự cân bằng trong chiến lược phát triển khoa học công nghệ của thành phố để đảm bảo sự phát triển đồng đều giữa các lĩnh vực.

Đánh giá chung

Giai đoạn 2019 - 2023 đánh dấu nhiều biến động trong chi cho nghiên cứu và phát triển khoa học công nghệ tại TP. Cần Thơ. Sự thay đổi trong cơ cấu nguồn kinh phí, đặc biệt là xu hướng giảm của ngân sách nhà nước và sự gia tăng từ nguồn vốn ngoài ngân sách, cho thấy sự dịch chuyển trong cách tiếp cận tài trợ cho khoa học công nghệ.

Việc các trường đại học và học viện ngày càng đóng vai trò chủ đạo trong nghiên cứu khoa học cũng phản ánh xu hướng chung của quốc gia trong việc đẩy mạnh đổi mới sáng tạo trong giáo dục đại học. Tuy nhiên, sự chênh lệch giữa các lĩnh vực nghiên cứu và những thách thức trong việc thu hút đầu tư cho các tổ chức nghiên cứu độc lập vẫn là vấn đề cần được quan tâm.

Trong thời gian tới, TP. Cần Thơ cần có các chính sách hỗ trợ hợp lý hơn để thu hút nguồn vốn đầu tư, đặc biệt là từ khu vực tư nhân và quốc tế. Đồng thời, việc phân bổ ngân sách một cách cân đối giữa các lĩnh vực nghiên cứu sẽ góp phần tạo ra sự phát triển bền vững và đồng đều cho nền khoa học công nghệ của thành phố.

Nguồn: Niên giám Thống kê TP. Cần Thơ năm 2023