Nghiên cứu và phát triển khoa học công nghệ (KH&CN) đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế - xã hội của một quốc gia. Trong những năm qua, Việt Nam đã có nhiều nỗ lực trong việc nâng cao ngân sách đầu tư cho lĩnh vực này. Theo Niên giám Thống kê TP. Hồ Chí Minh năm 2023, tổng chi cho nghiên cứu khoa học tại Việt Nam đã tăng đều qua các năm, đặc biệt là từ nguồn ngân sách nhà nước.

Ngân sách nhà nước vẫn đóng vai trò chủ đạo trong đầu tư nghiên cứu khoa học. Nếu như năm 2015, nguồn ngân sách nhà nước chiếm 718 tỷ đồng thì đến năm 2021, con số này đã tăng lên 998 tỷ đồng. Trong khi đó, nguồn tài trợ từ ngoài ngân sách có sự tăng trưởng nhưng không đáng kể, dao động từ 280 tỷ đồng (năm 2015) lên 350 tỷ đồng (năm 2021).

Chi cho nghiên cứu và phát triển khoa học công nghệ tại TP. Hồ Chí Minh phân theo nguồn cấp kinh phí giai đoạn 2015 - 2021

Khi xem xét các lĩnh vực nghiên cứu, có thể thấy rõ sự ưu tiên cho khoa học kỹ thuật và công nghệ. Năm 2021, lĩnh vực này nhận được khoản đầu tư lên đến 704 tỷ đồng, cao nhất so với các lĩnh vực khác. Khoa học nông nghiệp, khoa học xã hội và khoa học tự nhiên cũng nhận được sự quan tâm đáng kể, trong khi đó, khoa học nhân văn có mức đầu tư thấp nhất.

Chi cho nghiên cứu và phát triển khoa học công nghệ tại TP. Hồ Chí Minh phân theo lĩnh vực nghiên cứu giai đoạn 2015 - 2021

Về phân bổ nguồn lực theo khu vực hoạt động, các tổ chức nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ vẫn là nhóm nhận được nhiều đầu tư nhất, lên tới 611 tỷ đồng vào năm 2021. Trong khi đó, các trường đại học, học viện và cao đẳng cũng nhận được sự đầu tư đáng kể, từ 281 tỷ đồng năm 2015 lên 664 tỷ đồng năm 2021. Ngược lại, các tổ chức dịch vụ nghiên cứu và cơ quan hành chính chỉ chiếm một phần nhỏ trong tổng ngân sách.

Chi cho nghiên cứu và phát triển khoa học công nghệ tại TP. Hồ Chí Minh phân theo khu vực hoạt động giai đoạn 2015 - 2021

Tổng quan, đầu tư cho nghiên cứu khoa học tại Việt Nam đã có những bước tiến đáng kể, với sự gia tăng về ngân sách từ nhà nước cũng như sự mở rộng trong các lĩnh vực nghiên cứu. Tuy nhiên, vẫn còn sự chênh lệch lớn giữa các lĩnh vực và khu vực hoạt động, đòi hỏi chiến lược phân bổ hợp lý hơn trong tương lai để đảm bảo sự phát triển bền vững của KH&CN.