Trong giai đoạn 2015-2022, tổng cộng 20.695 sáng chế liên quan đến hỗ trợ, tăng cường và phục hồi chức năng dành cho người khiếm thính và khiếm thị đã được đăng ký bảo hộ tại bốn quốc gia lớn (Mỹ, Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản) cùng hai tổ chức quốc tế là Tổ chức Hợp tác Sáng chế Quốc tế (PCT) và Cơ quan Sáng chế Châu Âu (EPO).

Hình 1. Phân tích sáng chế về hỗ trợ, tăng cường và phục hồi chức năng dành cho người khiếm thị và khiếm thính

Công nghệ hỗ trợ người khiếm thị

Trong 6.200 sáng chế tập trung vào công nghệ hỗ trợ người khiếm thị, các nhóm chính bao gồm:

• Thiết bị hỗ trợ thị lực: 1.601 sáng chế.
• Công nghệ tăng cường thị lực: 900 sáng chế.
• Phục hồi chức năng thị giác: 3.699 sáng chế.

Trong đó, công nghệ nội nhãn (như cấy ghép võng mạc) chiếm 40% tổng số sáng chế phục hồi thị lực, tiếp theo là các công nghệ phục hồi thị lực tạm thời hoặc vĩnh viễn (30%).

Về tăng cường thị lực, các công nghệ nâng cao chất lượng tầm nhìn hoặc độ phân giải hình ảnh chiếm 43%, trong khi các thiết bị hỗ trợ thông tin chiếm 32%. Đặc biệt, trong nhóm hỗ trợ thị lực, công nghệ điều khiển bằng âm thanh chiếm ưu thế vượt trội với 89%.

Công nghệ hỗ trợ người khiếm thính

Lĩnh vực hỗ trợ người khiếm thính ghi nhận 11.416 sáng chế, chia thành:

• Phục hồi chức năng nghe: 8.273 sáng chế.
• Tăng cường chức năng thính giác: 2.856 sáng chế.
• Thiết bị hỗ trợ thính giác: 287 sáng chế.

Máy trợ thính bên ngoài và công nghệ phục hồi khả năng nghe chiếm tới 95% sáng chế về phục hồi chức năng. Tuy nhiên, các công nghệ hỗ trợ như nhận dạng và xử lý giọng nói hay chuyển đổi âm thanh sang video, văn bản có xu hướng giảm so với giai đoạn trước năm 2015.

Đối với công nghệ tăng cường thính lực, các thiết bị điện và điện tử kích thích thính giác chiếm áp đảo với 92% tổng số sáng chế trong nhóm này.

Phân bố sáng chế theo quốc gia

Theo dữ liệu từ WIPS Global, Mỹ dẫn đầu về số lượng sáng chế với 8.531 đăng ký đầu tiên (43%), tiếp theo là Trung Quốc với 5.412 sáng chế (27%) và Cơ quan Sáng chế Châu Âu (EPO) với 1.725 sáng chế (9%).

Hình 2. Các quốc gia có nhiều sáng chế được đăng ký đầu tiên

Chủ thể sở hữu sáng chế

Các doanh nghiệp chiếm tỷ lệ lớn nhất trong số các đơn vị sở hữu sáng chế về công nghệ hỗ trợ người khiếm thính và khiếm thị. Nhiều công ty là công ty con hoặc thương hiệu của các tập đoàn lớn, điển hình như Oticon A/S (thuộc tập đoàn Demant) và Advanced Bionics AG (thương hiệu của tập đoàn Sonova).

Tính đến cuối năm 2022, trong tổng số hơn 55.000 sáng chế về thiết bị hỗ trợ người khiếm thính và khiếm thị trên toàn cầu, Mỹ chiếm hơn 22.000 sáng chế (40%). Nhật Bản và Trung Quốc lần lượt đóng góp 16,6% và 14%. Số lượng sáng chế dành cho người khiếm thính và khiếm thị có tỷ lệ tương đương nhau, với các tập đoàn lớn là chủ thể sở hữu chính, đồng thời dẫn đầu trong việc cung cấp thiết bị và công nghệ.

Hình 3. Các đơn vị sở hữu nhiều sáng chế về công nghệ hỗ trợ thính giác và thị giác