Tổng quan hoạt động các tổ chức khoa học và công nghệ tại TP.HCM đến cuối năm 2023

Tính đến ngày 31/12/2023, TP.HCM có tổng cộng 407 tổ chức khoa học và công nghệ (KH&CN) đang hoạt động. Trong số này, có 392 tổ chức đã được Sở KH&CN TP.HCM cấp giấy chứng nhận đăng ký từ năm 1993 đến nay, cùng với 15 viện và trường nằm dưới sự quản lý trực tiếp của UBND TP.HCM. Đáng chú ý, riêng trong năm 2023, có thêm 27 tổ chức mới nhận được giấy chứng nhận hoạt động KH&CN.

Hình 1. Số tổ chức KH&CN đăng ký mới

Phân bố theo loại hình kinh tế

Các tổ chức KH&CN ngoài nhà nước chiếm ưu thế, chiếm 74,4% tổng số tổ chức, trong khi tổ chức KH&CN nhà nước chiếm 25,3%. Ngoài ra, thành phố cũng có 1 tổ chức KH&CN có vốn đầu tư nước ngoài.

Phân theo cấp quyết định thành lập

Có 4 tổ chức KH&CN do Thủ tướng Chính phủ quyết định thành lập, bao gồm:

• Học viện Cán bộ TP.HCM
• Trường Đại học Sài Gòn
• Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch
• Trường Cao đẳng Văn hóa Nghệ thuật TP.HCM

UBND TP.HCM đã thành lập 21 tổ chức KH&CN, điển hình là:

• Viện Nghiên cứu Phát triển TP.HCM
• Trung tâm Công nghệ Sinh học (thuộc Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn TP.HCM)
• Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển Nông nghiệp Công nghệ cao (thuộc Ban Quản lý Khu Nông nghiệp Công nghệ cao)

Ngoài ra, có 33 tổ chức được thành lập bởi các Hội, Hiệp hội và Liên hiệp Hội, cùng với 327 tổ chức khác do các cơ sở giáo dục đại học, doanh nghiệp hoặc cá nhân tự thành lập.

Phân loại theo mô hình tổ chức

Tổ chức nghiên cứu và phát triển chiếm tỷ lệ cao nhất với 49,9%, tiếp theo là các tổ chức dịch vụ KH&CN (46,7%). Các trường đại học và cao đẳng thuộc sự quản lý trực tiếp của TP.HCM chỉ chiếm 3,4%.

Hoạt động theo lĩnh vực

Xét về lĩnh vực KH&CN, các tổ chức tập trung chủ yếu vào:

• Khoa học kỹ thuật và công nghệ (48,6%)
• Khoa học xã hội (29,2%)
• Khoa học nhân văn có tỷ lệ thấp nhất, chỉ chiếm 1,8%

Hình 2. Số tổ chức chia theo loại hình kinh tế 

Hình 3. Số tổ chức chia theo cấp quyết định thành lập và loại hình kinh tế

Hình 4. Số tổ chức chia theo loại hình tổ chức và loại hình kinh tế

Hình 5. Tỷ lệ tổ chức KH&CN theo loại hình tổ chức

Hình 6. Số tổ chức KH&CN theo lĩnh vực hoạt động KH&CN và loại hình kinh tế

Hình 7. Tỷ lệ tổ chức KH&CN theo lĩnh vực KH&CN

Kết luận

TP.HCM tiếp tục khẳng định vai trò trung tâm KH&CN lớn của cả nước với số lượng tổ chức đa dạng và sự gia tăng tổ chức mới trong năm 2023. Tuy nhiên, cần có các giải pháp thúc đẩy các lĩnh vực như khoa học nhân văn và mở rộng tỷ lệ tổ chức trong khối nhà nước để đảm bảo sự cân bằng phát triển.